Dünyayı Değiştiren Kadınlar Zübeyde Hanım

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu lideri Atatürk'ün annesi olan Zübeyde Hanım, 1857 yılında Selanik'te doğmuştur.

İkinci Mehmet döneminde Konya-Karaman dolaylarından Rumeli’ye göç eden ailenin en önemli misyonu, o bölgeyi İslam’la tanıştırmaktı. Türkleştirme ve İslamlaştırma politikalarının bir uzantısı olarak, Osmanlı Devleti döneminde dini bilgileri yüksek olan ulema aileleri Balkanlara yerleştirilmekte idi. Atatürk’ün ailesi de bu amacı gerçekleştirmek üzere oraya yerleşen ailelerin ilk sıralarında bulunur. Zübeyde Hanım, Türkmen kökenli Hacı Sofu ailesinden gelmekte idi. Aile önceleri Selanik ile Manastır arasındaki Sarıgöl yöresine yerleştiler. Daha sonraları ise Selanik’te ikamet etmeye başladılar. Babası Sofuzade Feyzullah Ağa, annesi ise Ayşe Hanım olan Zübeyde Hanım, okur yazar olan ender hanımlar içerisindedir. O dönem kızlarının okula gitmesi yaygın olmadığı için okuma yazma bilmezlerdi. Bu çevrede yetişen Zübeyde Hanım, okur yazarlığı nedeniyle Zübeyde Molla diye tanınırdı. Herkesin saygı duyduğu sevilen, vakur duruşlu bir hanımdı. 1871 yılında eşi Ali Rıza Bey ile evlenmiştir. 

Zübeyde Hanım’ın Kişiliği

Yardımsever, çevresinde saygı uyandıran bir insan olarak tanınmıştır. Anlamlı masmavi gözleri ve siyah saçları ile kendinden yaşça bir hayli büyük olan Ali Rıza Bey’in dikkatini çekmiştir. Bu evlilikten Atatürk öncesinde doğan; Fatma, Ömer ve Ahmet isimli çocuklarını çok küçük yaşlarda kaybetmiştir. Sadece Atatürk ve ondan dört sene sonra doğan Makbule Hanım sağ kalmıştır. Ali Rıza Bey’in zamansız ölümü ile erkek kardeşinin çiftliğine yerleşen Zübeyde Hanım, burada çocuklarını büyütmüştür. Atatürk’ün çiftlikte küçük yaşlarda sorumluluk alması, bugünkü kimliğinin oluşmasında da önemli birer etkendir. Abisine uzun süre yük olmak istemeyen Zübeyde Hanım, mecburiyetler sonucunda Ragıp Bey ile ikinci evliliğini yapar. Babasının hatırasına bağlı olan Mustafa Kemal’in yatılı okul hayatı, bu evde oturmaması için güzel bir vesile olur. Zübeyde Hanım’ın tüm hayatı Atatürk’ün yolunu gözlemek ve onun için dualarla geçmiştir. Bu asil Türk kadını 14 Ocak 1923’te ebediyete intikal etmiştir.