İcra takibi ve haciz işlemleri nasıl yapılır? İlamsız icra takibi nasıl yapılır?

Borçlu olan kişinin borcunu herhangi bir nedenle ödeyememesi halinde, alacaklı tarafın bu borcu devlet gücü kullanarak tahsil etmek üzere İcra Müdürlüğü tarafından başlatılan icra takibinin nasıl yapıldığı araştırılmaya başladı. Peki İcra takibi ve haciz işlemleri nasıl yapılır? İlamsız icra takibi nasıl yapılır? detaylar haberimizde yer almaktadır.

Borçlu olan kişinin borcunu herhangi bir nedenle ödeyememesi halinde, alacaklı tarafın bu borcu devlet gücü kullanarak tahsil etmek üzere İcra Müdürlüğü tarafından başlatılan icra takibi bir avukat yardımıyla ya da bizzat kişinin kendisi tarafından yapılabilmektedir. Hukuki bir terim olan icra kelimesi sıklıkla kullanılan bir kelimedir. Arapça kökenli olan icra kelimesinin sözlük anlamı bir iş yapma, yerine getirme, uygulama ve yürütme olarak ifade edilir. En geniş anlamıyla icra kelimesi, borçlu kesimin alacaklıya ödemekle ve alacaklı için yerine getirmekle yükümlü olduğu herhangi bir şeyi yapmaması, ödememesi durumunda, alacaklı kesimin başvurduğu adli kuruluşla birlikte bu kuruluşun yaptığı görev olarak tanımlanabilir.
Devlet bünyesinde icra işlemlerini yerine getirmek üzere mahkemelerin yer aldığı adliyelerde, İcra Müdürlükleri ve yeterli sayıda icra daireleri bulunmaktadır. İcra takibi yapabilmek için alacaklı olan gerçek kişi ve tüzel kişinin, borçludan alacağını tahsil edememesi durumunda başvuracağı bir yoldur. Diğer bir ifade icra, icra takibi başlatan alacaklı kişinin borçlu olan taraftan alacağını alabilmesi için başlatmış olduğu bir hukuki işlemdir. İcra takip işlemi alacaklı kişinin icra dairesine başvuru yapması üzerine yapılır. İcra takibinin başlatılması için var olan kanuni prosedür ve sürelere uyulmasının yanı sıra alacaklının da herhangi bir hak kaybetmemesi icra işlemleri konusunda hukuk bilgisine sahip olan bir avukat yardımı ile takip edilebilir. Borçlu olan kişinin yerleşim yerindeki icra dairesi, genel yetkili icra dairesi olarak tanımlanır.

İcra takibi işlemleri nasıl yapılır?
Alacaklı olan kişinin İcra Müdürlüğü’ne başvurmasıyla icra takibi aşaması başlar. Takip talebinin icra dairesine ulaşmasıyla hazırlanan ödeme emri borçlu olan tarafa tebliğ ettirilir. Borçlu tarafa ödeme emri tebliğinin gönderilmesinden sonra belirli bir süre itiraz edilmezse takip kesinleşir ve borçluya haciz işlemleri başlar. Haciz sürecinde borçludan elde edilen hak ve alacakların yanında, mal varlığı değerlerinin haciz işlemleri gerçekleştirilerek satış aşamasına dahil edilmektedir. Satış sürecinde borçludan haciz edilmiş olan mal varlığı değerlerinin satılmasından elde edilen gelir alacaklıya verilir. İcra takibinde ilk kurallar gerçekleşmeden diğer bir aşamaya geçilmez. İcra işlemleri bazı istisnai durumlara tabi olabilir. Örneğin; mahkeme tarafından ihtiyati haciz kararı alınması durumunda borçluya ödeme emrinin tebliğ edilmesi kesinleşmesini beklenmeden haciz işlemleri gerçekleştirilebilir. Bu işlemin yapılmasındaki amaç, borçlunun mal kaçırma ihtimali ve alacaklının hakkını elde etme ihtimalinin imkânsız hale gelmemesi için kanunda öngörülmüş bir yoldur. 

İcra işlemi nasıl yapılır?
Alacaklı olan kişinin borcunu alabilmek için başlatacağı icra takibine ilişkin başlatacağı davanın dosyasını usulüne uygun bir şekilde doldurarak yetkili İcra Müdürlüğü’ne başvurması gerekir. Yetkili icra müdürlükleri belirli bir yere bağlı olmaksızın genellikle alacaklının ikametinin bulunduğu yerdeki icra müdürlüğü olmasının yanı sıra sözleşmenin yapıldığı yer veya haksız fiilin oluştuğu alan gibi yerlerde yetkili olabilir. Adliye binalarında icra tevzi büroları vardır. Bununla beraber küçük adliyelerde icra davası işlemleri için icra müdürleri ve görevlendirilen bir memur tarafından gerçekleştirilir. İcra dosyasıyla beraber icra harcının da yatırılması sonucunda alacaklının takip talebi oluşturulur. Alacaklının açtığı davada tebligat işleminin yapılabilmesi için belirli bir miktar masraf bırakılması gerekir. Bundan sonraki süreçte hazırlanan ödeme emri borçlu tarafa tebliğ edilerek icra takibi süreci yasallaşmış olur. 

İlamsız icra takibi nasıl yapılır?
Kanun ile beraber kambiyo senetlerine ilişkin icra takibinin ilamsız icra takibi ve ilamlı icra takibi gibi çeşitleri vardır. Bu çeşitlerin en yayını ilamsız icra takibidir. İlamsız icra takibinde alacaklı tarafın bir alacağı olduğunu kanıtlayan herhangi bir belgeyi ibraz etme yükümlülüğü bulunmaz. Takip talebinde bulunduğu dosyanın ekine istenildiği takdirde cari hesap ekstresi, fatura, sözleşme gibi belgeleri ekleyebilir. İlamsız icra takibi işlemlerinde alacaklı kişi yetkili icra müdürlüğüne başvuru yaparak genel haciz, yani diğer ismiyle ilamsız takip sürecinin başlatılmasını talep eder. İcra müdürlüğü tarafından borçluya çıkartılan ödeme emri, 7 gün içerisinde itiraz dilekçesi ile borçlu tarafından itiraza tabi tutulmazsa ilamsız takip kesinleşir. 7 gün içinde itiraz edilmeyen ve gerçekten de böyle bir borcun borçlusu olmayan kişiler için bu yasal takip, oldukça ağır sonuçlara neden olur. Bu nedenle icra müdürlüğündeki tebligatlar dahil gelecek olan her tebligat titiz bir şekilde incelenip gerekli olan işlemler yapılarak takip sürelerinin geçirilmemesi için dikkat edilir. İcra takibi işlemlerinden borçlu borcunu kendi rızası ile ödemediği koşulda haciz başlatılır. Borçlu olan kişinin bulunan ve borcuna karşılık gelen menkul ve gayrimenkulleri icra müdürlükleri tarafından haczedilerek alacaklı kişinin borçlu olan kişiden alacağı tutar ödenir.