İkinci el araç fiyatlarında artış yaşandı
Kurda yaşanan dalgalanmalardan ötürü ikinci el araçlara bu ay üçüncü kez zam geldi. İkinci el araba fiyatları günde yüzde 11 oranında artış yaşadı. İkinci el araç fiyatları sıfır araç fiyatlarını geçti.
Türkiye'ye ekonomisinde tarihi günler yaşanırken bu durumdan otomotiv sektörü de nasibini aldı. Artık ikinci el araç fiyatları sıfır araçlara oranla daha pahalı. Kasım ayı içerisinde sıfır olan araçlara üçüncü kez zam yapılırken, ikinci el araç ilanlarında artışlar yaşandı. Bazı sektör temsilcilerinin söylemiyle ‘piyasa zıvanadan çıktı.’
Artan döviz kuruna paralel olarak, yapılacak olan teslimatlara kadar geçen süre zarfında fiyatların sürekli artması, otomobili bir yatırım aracı haline getirdi. Birçok kişi para kazanmak için oto alım-satımına yöneldi. Bu kişiler, bayilerin sipariş listesine adını yazdırıyor, teslimat sırası geldiğinde ise sıfır otomobili piyasa değerinin üzerinde satarak kar etmeye çalışıyor.
Piyasada bu durum bir süredir devam ederken döviz kurunda yaşanan değişikliklerde sadece son 24 saat içinde 41 bin aracın fiyatı güncellendi. İkinci el araçlarda son bir haftada ortalama yüzde 16 fiyat artışı yaşandı. Fakat online sitelerde bu oran çok daha yüksek oldu.
Türkiye’nin en ulaşılabilir araçlarından biri olarak görülen 2020 model Renault Clio’yu 485 TL’ye ilana çıkaranlar var. Fakat, en donanımlı 2021 model Clio’nun liste fiyatı ise 355 bin TL. Benzer bir şekilde piyasada çokça tercih edilen modellerden biri olan bir diğer araç ise Volkswagen Golf. Bu aracın liste fiyatı 585 bin TL iken 900 bin TL fiyat ile ilana koyanlarda oldu.
Asıl sorun vergi sistemi
Sektör temsilcilerine göre, yaşanan sorunların temel nedeni mevcut ÖTV sistemidir. Sıfır otomobillerde, kura bağlı yapılan küçük bir fiyat güncellemesi bile aracın vergi dilimini yüzde 50’den yüzde 80’e çıkarabildiği için zam oranı çok yüksek olabiliyor. Kur nedeniyle yapılan fiyat artışı sonrası yüzde 50 ÖTV bareminde olan birçok model bir üst dilime geçti. Bu da fiyata 60 bin TL’lik vergi farkı eklenmesi anlamına geliyor. Yüzde 50 ÖTV dilimindeki araç modeli sayısı 20’nin altında kaldı.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Deneği (OYDER) yetkilileri de ÖTV baremlerinin geçen yıl ağustos ayında olduğu gibi yeniden düzenlenmesini bekliyor. Aynı zamanda, yüzde 50 ila yüzde 80 ÖTV baremleri dışında yüzde 60 ve yüzde 70 ara baremler olması gerektiği savunuluyor. Aksi halde ikinci elde yaşanan fırsatçılığın önüne geçilmesinin zor olacağı belirtiliyor. Fakat sektör yetkilileri, 2022’den önce ÖTV matrahlarında bir düzenleme öngörmüyor.
Yüksek fiyatlı olan ilanlar bayileri zor duruma sokuyor
Bazı bayiler, piyasada olması gerekenin üzerinde satışa sunulan fahiş fiyatlı araç ilanlarının kendilerini zorladığını dile getiriyor. Kendi aracını takas yaparak sıfır araç almaya gelen bazı tüketiciler, bayinin ikinci el araç için belirlediği fiyatı düşük bularak, sitelerdeki ilanları önek gösteriyor. Gelen müşteri, ikinci el aracının değerinin çok daha yüksek olduğunu iddia ediyor.
Yüzde 100 arttı
Sıfır otomobillere son 11 ayda yapılan zam oranı yüzde 55’e yaklaşmış bulunmakta. İkinci el araç fiyatlandırma ve otomotiv datası şirketi Cardata’nın Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, döviz kurundaki ani yükselişin etkisiyle 23 Kasım’dan bu yana sıfır km araçlara ortalama yüzde 8 zam yapıldığını bazı markalarda bu oranın yüzde 12’ye çıktığını söyledi. Yalçın, ikinci el otomobil piyasasında ise 23 Kasım’dan bu yana yüzde 16’lık fiyat atış olduğun belirtti. Böyle olunca da ikinci el araçlarda son 1 yılda yaşanan fiyat artışı yüzde 100’e yaklaşmış oldu.
İkinci el araç piyasasında bulunan otomerkezi.net’in CEO’su olan Muhammed Ali Karakaş, 23 Kasım binlerce aracın ilandan kaldırıldığını söyledi. Ardından ilanları kaldırılmayan araç fiyatlarında ise kısa bir süre içinde yaklaşık yüzde 20 artış yaşandığı gözlemledi. Bu duruma dikkat çeken Karakaş, spota düşen sıfır kilometre araçlara yönelik çarpıcı bir öneride bulundu:
“Sıfır kilometre araç bayide satılır. Online ilan platformlarının sıfır kilometre araç satışını kaldırması ve yeni ilanlara müsaade etmemesi adına bir düzenlemeye gitmesi gerekiyor. Aksi takdirde elinde en çok otomobil olan fiyatı ve piyasayı belirler, bu karaborsanın önü alınamaz. Bugün hiçbir bayide sıfır araç bulunamazken, ilan platformlarında 2 binden fazla sıfır araç ilanıyla karşılaşmamız durumun ciddiyetini gösteriyor”