Veraset sistemi nedir? Veraset sisteminin özellikleri nelerdir?

Eski toplumlarda veraset sistemi yaygındı. Veraset sisteminin ne olduğu araştırılmaktadır. Veraset sistemi nedir? Veraset sisteminin genel olarak özellikleri de merak edilmektedir. Veraset sisteminin özellikleri nelerdir? Bu haberimizde veraset sistemine ilişkin detayları sizler için derledik. İşte Veraset sisteminin özellikleri...

İslam öncesi Türklerde hükümdar öldüğünde, onun soyundan gelenin tahta çıkmasını sağlayan sisteme veraset sistemi denir.  Veraset sisteminin özellikleri nelerdir?

Türk veraset sistemi

İslam'dan önce Türkler veraset  yerine kut fikrini benimsediler. Tahta çıkma hakkının Tanrı tarafından verildiğine inanılırdı, bu hak kan yoluyla miras alınan bir güç olarak kabul edilirdi. Bu nedenle Hakan'ın tüm torunları tahta çıkma hakkına sahipti, otorite hakim olmaya başladı. Çifte yönetim anlayışı, isyanlar ve parçalanmalar oluşmaya başladı.Başka bir deyişle, Osmanlı öncesi veraset  sisteminin nasıl olduğu sorusunda ortak bir kanı olduğu söylenebilir.

Osmanlı veraset sistemi 

Osmanlı veraset  sisteminden bahsetmişken, İslam öncesi kut kavramının Osmanlı döneminde  merkezi otoriteyi sarsması beklenirdi. Kut anlayışında, Allah'ın verdiği bu kana sahip olan amca, kuzen ve kardeşlerin her biri için bir hak vardı. Osmanlı devleti merkezi otoriteyi güçlü tutabilmek için bazı değişimler ortaya koydu. Bu değişimler şu şekildedir;

Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte veraset sistemi şekillenmeye başlamış, giderek değişen veraset sisteminin başlangıcından itibaren ülke hanedanının tüm üyelerinin yönetme hakkına sahip olduğuna inanılıyordu. ülkeyi sadece padişah ve oğullarının yöneteceği  bir değişiklik yaptı. Daha sonra Fatih Sultan Mehmet ise bu anlayış, kardeşler arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle ülkedeki otoritenin bozulacağı düşüncesiyle kardeş katlini yasal hale getirmiş ve vatanın sadece padişaha ait olduğu anlayışına taşınmıştır.Sonunda tahta çıkan I. Ahmet, kardeşler arasındaki sorunu çözmek için ailenin büyük ve  olgun erkek kardeşinin tahta çıkma hakkını yasallaştırarak kardeş cinayeti olayını azaltmak istedi.   Bu sisteme  Ekber  ve erşed denilir. Ancak getirilen bu sistem, yeterli devlet yöneticisi tecrübesine sahip olmayan padişahların, devletin çöküşünü ve  merkezi sisteme zarar vermesine neden olmuştur. Ancak padişahların görüş ayrılığı da veraset sisteminin devlet gücü açısından sürekli değişen düzenli bir yapı olmadığının kanıtıdır.

Veraset sisteminin özellikleri

Veraset sistemi, monarşinin en bilinen yönetim sistemi olarak öne çıkıyor: Bu anlamda tahta çıkacak kişinin hükümdar soyundan gelmesi gerekiyor. Özellikle bu nedenle Türk devletlerinde hanedandaki kavgaların sayısı  her geçen gün arttı. Özellikle kardeşler arasında ciddi sorunlar yaşandı ve kardeş katliamları  da ortaya çıktı.

Osmanlı'da veraset sisteminin hedefleri

Özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nda miras sistemi yüzyıllarca devam eden en önemli yapılardan biridir. Önemli avantajları olduğunu ve aynı zamanda ciddi zararları olduğunu eklemek mümkündür. Osmanlı İmparatorluğu'nda miras sisteminin temel amacı devletin devamlılığını sağlamaktı. Devlet idaresinin yetkisini hanedanın eline bırakır ve uzun yıllar  devam etmesini sağlar. Ülke topraklarının hanedan içinde ortak mülkiyet olarak kabul edilmesi meselesidir. Ülkede uzun yıllar istikrar ve düzenin sağlanmasına hizmet eder. Hükümdar olarak kültürlü ve hanedan soyundan gelen birini getirmektir Bu, taht mücadelelerini azaltmak içindir. Genel olarak veraset sistemi, özellikle Osmanlı Devleti'nde yukarıda belirtilen nedenlerle önemli bir yere sahiptir.