TBMM’de sağlık çalışanlarına ve kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi adına kabul edilen Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de duyurularak yürürlüğe konuldu.
Ceza indirimlerine kısıtlama geldi
Türk Ceza Kanunu’ndaki indirim nedenleri bu kanuna göre sınırlandırılacak. Suçlunun pişmanlık içeren davranışı indirim sebebi olarak kabul edilmeyecek.
Failin sadece indirim için kılık kıyafetine özen göstermesi, takım elbise giyerek kravat takması, duruşma esnasındaki davranış ve tutumları indirim sebebi olarak dikkate alınmayacak. Eğer takdiri indirim uygulanması durumu söz konusuysa gerekçeleri kararda mutlaka belirtilecek.
Cezaları ağırlaştırıldı
Kadına yönelik şiddetle etkin mücadele adına ve caydırıcılık olması amacıyla kasten yaralama, tehdit, işkence, kasten öldürme ve eziyet suçlarına ceza arttırıldı.
Kasten öldürme suçun nitelikli halleri arasına alındı. Müebbet hapis cezası verilirken suçun kadına yönelik olması durumunda ağırlaştırılmış müebbet hapis çıkarılacak.
Kasten yaralama suçunun kadına karşı gerçekleştirilmesi durumunda cezanın alt sınırı 4 aydan 6 aya çıkarılacak.
Kadına yönelik işkence suçu 3 yıldan alt sınırı 5 yıl hapse çıkarılacak.
Eziyet suçunun kadına karşı işlenmesi halinde 2 yıl olan cezanın alt sınırı 2 yıl 6 ay hapis cezasına arttırılacak.
Vücut ve cinsel dokunulmazlığa, hayata yönelik işlenen suçlar ise mağdurun kadın olması durumunda 6 aydan 9 ay hapse çıkarılacak.
Kamu hizmetlerinden yararlanmanın engellenmesi suçunda ise konusunun sağlık hizmetleri olması halinde ceza altıda biri oranında yükseltilecek.
‘Israrla takip’ suç sayılıyor
Israrlı olarak iletişim ve haberleşme araçlarından, bilişim sistemlerinden, fiziken ya da üçüncü kişileri kullanarak temas kurma durumlarına ilişkin suçlarda karşı tarafın huzursuzluğu, güvenliğinden endişe duyması gibi sebeplerle faile 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası uygun görülecek.
Çocuğa veya ayrılmak isteyen ya da boşanan eşe karşı ısrarlı takip suçunda, mağdur konut, iş yeri, okul değiştirmek zorunda kalıyorsa, işini bırakmasına neden olunuyorsa, hakkında uzaklaştırma olmasına karşın failin suçu işlemesinde 1 ila 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı gerçekleşecek.
Kasten yaralama, katalog suçlar arasında
Sağlık kurum ve kuruluşlarında görev esnasında veya görev sebebiyle kasten yaralama suçu işlenmesi katalog suçlar arasında yer alacak. Bu suçun beden ya da ruh bakımından kendini savunamayan kişiye işlenmesi ve canice hislerle işlenmesi de katalog suçlar arasına alındı.
“Mağdur ile şikayetçinin hakları” başlığında Ceza Muhakemesi Kanunu’nda değişiklikler gerçekleştirilecek. Düzenlemede çocukların ısrarlı takip ve istismarı ile kadına karşı işkence, eziyer ve kasten yaralama suçları madde kapsamına alınacak. Bu sayede soruşturma ve kovuşturma aşamalarında özellikle kadınların istemleri durumunda baro tarafından görevlendirilecek avukat hukuki yardım ve desteği ücretsiz sağlayacak. Etkin bir şekilde hak arama yollarını kullanabilme imkanı verilecek. Israrlı takip suçunun gerçekleşmesi durumunda uzlaştırma hükümleri uygulanması durumu olmayacak.
Mesleki Sorumluluk Kurulu oluşturulacak
Sağlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak olan Mesleki Sorumluluk Kurulu tarafından soruşturmalar yürütülecek. Bu soruşturmalarda kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında, vakıf üniversitelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının teşhis, muayene ve tedaviye ilişkin uygulamaları incelenebilecek.
Sağlık çalışanlarının muayene, teşhis ve tedavisine ilişkin uygulamalar sebebiyle idarenin ödenen tazminat sebebiyle rücu edilip edilmeyeceği ve rücu miktarıyla alakalı gereklere aykırı hareket etmek, görevi kötüye kullanma durumunun tespiti, kusur durumu gözetilerek Mesleki Sorumluluk Kurulunca karar 1 yıl içinde verilecek. Bu kurulun üyeleri ve karar alma süreçleri de yasayla düzenlenecek.
Sağlık mensuplarının muayene, teşhis, tedavi ve uygulamaları sebebiyle idare tarafından ödenen tazminattan kaynaklı rücu davaları madde yürürlüğe girdikten sonra yargılanması devam edenler Mesleki Sorumluluk Kurulu’na başvurabilecek. Bunun için davacıya iki ay süre verilecek. Başvuru yapılmamışsa dava usulen reddedilecek ve bu durumda yargılama gideri taraflar üzerine bırakılacak, davacı aleyhine vekalet ücretine hükmedilmeyecek.
Ceza indirimlerine kısıtlama geldi
Türk Ceza Kanunu’ndaki indirim nedenleri bu kanuna göre sınırlandırılacak. Suçlunun pişmanlık içeren davranışı indirim sebebi olarak kabul edilmeyecek.
Failin sadece indirim için kılık kıyafetine özen göstermesi, takım elbise giyerek kravat takması, duruşma esnasındaki davranış ve tutumları indirim sebebi olarak dikkate alınmayacak. Eğer takdiri indirim uygulanması durumu söz konusuysa gerekçeleri kararda mutlaka belirtilecek.
Cezaları ağırlaştırıldı
Kadına yönelik şiddetle etkin mücadele adına ve caydırıcılık olması amacıyla kasten yaralama, tehdit, işkence, kasten öldürme ve eziyet suçlarına ceza arttırıldı.
Kasten öldürme suçun nitelikli halleri arasına alındı. Müebbet hapis cezası verilirken suçun kadına yönelik olması durumunda ağırlaştırılmış müebbet hapis çıkarılacak.
Kasten yaralama suçunun kadına karşı gerçekleştirilmesi durumunda cezanın alt sınırı 4 aydan 6 aya çıkarılacak.
Kadına yönelik işkence suçu 3 yıldan alt sınırı 5 yıl hapse çıkarılacak.
Eziyet suçunun kadına karşı işlenmesi halinde 2 yıl olan cezanın alt sınırı 2 yıl 6 ay hapis cezasına arttırılacak.
Vücut ve cinsel dokunulmazlığa, hayata yönelik işlenen suçlar ise mağdurun kadın olması durumunda 6 aydan 9 ay hapse çıkarılacak.
Kamu hizmetlerinden yararlanmanın engellenmesi suçunda ise konusunun sağlık hizmetleri olması halinde ceza altıda biri oranında yükseltilecek.
‘Israrla takip’ suç sayılıyor
Israrlı olarak iletişim ve haberleşme araçlarından, bilişim sistemlerinden, fiziken ya da üçüncü kişileri kullanarak temas kurma durumlarına ilişkin suçlarda karşı tarafın huzursuzluğu, güvenliğinden endişe duyması gibi sebeplerle faile 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası uygun görülecek.
Çocuğa veya ayrılmak isteyen ya da boşanan eşe karşı ısrarlı takip suçunda, mağdur konut, iş yeri, okul değiştirmek zorunda kalıyorsa, işini bırakmasına neden olunuyorsa, hakkında uzaklaştırma olmasına karşın failin suçu işlemesinde 1 ila 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı gerçekleşecek.
Kasten yaralama, katalog suçlar arasında
Sağlık kurum ve kuruluşlarında görev esnasında veya görev sebebiyle kasten yaralama suçu işlenmesi katalog suçlar arasında yer alacak. Bu suçun beden ya da ruh bakımından kendini savunamayan kişiye işlenmesi ve canice hislerle işlenmesi de katalog suçlar arasına alındı.
“Mağdur ile şikayetçinin hakları” başlığında Ceza Muhakemesi Kanunu’nda değişiklikler gerçekleştirilecek. Düzenlemede çocukların ısrarlı takip ve istismarı ile kadına karşı işkence, eziyer ve kasten yaralama suçları madde kapsamına alınacak. Bu sayede soruşturma ve kovuşturma aşamalarında özellikle kadınların istemleri durumunda baro tarafından görevlendirilecek avukat hukuki yardım ve desteği ücretsiz sağlayacak. Etkin bir şekilde hak arama yollarını kullanabilme imkanı verilecek. Israrlı takip suçunun gerçekleşmesi durumunda uzlaştırma hükümleri uygulanması durumu olmayacak.
Mesleki Sorumluluk Kurulu oluşturulacak
Sağlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak olan Mesleki Sorumluluk Kurulu tarafından soruşturmalar yürütülecek. Bu soruşturmalarda kamu veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında, vakıf üniversitelerinde görev yapan sağlık çalışanlarının teşhis, muayene ve tedaviye ilişkin uygulamaları incelenebilecek.
Sağlık çalışanlarının muayene, teşhis ve tedavisine ilişkin uygulamalar sebebiyle idarenin ödenen tazminat sebebiyle rücu edilip edilmeyeceği ve rücu miktarıyla alakalı gereklere aykırı hareket etmek, görevi kötüye kullanma durumunun tespiti, kusur durumu gözetilerek Mesleki Sorumluluk Kurulunca karar 1 yıl içinde verilecek. Bu kurulun üyeleri ve karar alma süreçleri de yasayla düzenlenecek.
Sağlık mensuplarının muayene, teşhis, tedavi ve uygulamaları sebebiyle idare tarafından ödenen tazminattan kaynaklı rücu davaları madde yürürlüğe girdikten sonra yargılanması devam edenler Mesleki Sorumluluk Kurulu’na başvurabilecek. Bunun için davacıya iki ay süre verilecek. Başvuru yapılmamışsa dava usulen reddedilecek ve bu durumda yargılama gideri taraflar üzerine bırakılacak, davacı aleyhine vekalet ücretine hükmedilmeyecek.